Pakistan China India tensions : भारताला घेरण्याचा पाक - चीनचा डाव ? श्रीनगर आणि चिकन नेक परिसरात हालचालींना वेग !

 

दिल्ली : ( Pakistan China India tensions ) भारताचे शेजारी देश पाकिस्तान आणि चीन यांनी भारताला वेढा घालण्यास सुरुवात केली आहे. एकीकडे, चीन चिकन नेक पास जवळ आपला हवाई तळ बांधत आहे आणि दुसरीकडे, पाकिस्तान वर्षानुवर्षे बंद असलेल्या सैदू शरीफ विमानतळाचे लष्करी तळात रूपांतर करत आहे. चिनी एअरबेस मुळे बंगाल आणि ईशान्येकडील सर्व राज्ये थेट लक्ष्यित होतील. तर स्वात खोऱ्यातील सैदू शरीफ येथून पाकिस्तानची लढाऊ विमाने काही मिनिटांत श्री नगरहून दिल्लीपर्यंत पोहोचू शकतील. पाकिस्तान प्रत्यक्षात पाकव्याप्त काश्मीरवर भारताला ( Pakistan China India tensions ) प्रत्युत्तर देण्यासाठी हे पाऊल उचलत आहे, तर चीन बांगलादेशकडून मिळणाऱ्या पाठिंब्याचा फायदा घेणार आहे. एकंदरीत, शेजाऱ्यांची ही दोन्ही पावले कधीकधी भारतासाठी घातक ठरू शकतात.

 

 

पाकिस्तान हवाई दल काश्मीरमधील श्रीनगर शहरापासून फक्त 230 किमी अंतरावर सैदू शरीफ येथे एक नवीन एअरबेस बांधत आहे. पाकिस्तानी हवाई दलाकडे असलेली सर्व प्रकारची लढाऊ विमाने येथे सहजपणे उतरू शकतील. या एअरबेसवरून पाकिस्तानी हवाई दल आता वेगाने प्रत्युत्तर देऊ शकेल. भारत पाकव्याप्त काश्मीरवर ( Pakistan China India tensions ) कब्जा करेल याची भीती पाकिस्तान सरकारला वाटू लागली आहे. हेच कारण आहे की पाकिस्तान सरकार काश्मीर जवळील स्वात खोऱ्यात बांधलेल्या विमानतळाचे सैदू शरीफ लष्करी तळात रूपांतर करण्यात व्यस्त आहे.

 

ताज्या उपग्रह प्रतिमांवरून असे दिसून आले आहे की पाकिस्तानी सैन्य लढाऊ विमाने ठेवण्यासाठी एक मजबूत निवारा बांधत आहे. तसेच, धावपट्टीचा विस्तार करण्याचे काम सुरू आहे. यामुळे, हे एअरबेस वाहतूक विमाने तसेच लढाऊ विमानांसाठी अतिशय योग्य होईल. विश्लेषकांचे म्हणणे आहे की एकदा काश्मीरच्या दुसऱ्या बाजूला असलेले सैदू शरीफ हवाई तळ अपग्रेड झाले की, पाकिस्तानी हवाई दल नियंत्रण रेषेवर सहजपणे पोहोचू शकेल आणि हल्ले करू शकेल. आता या हवाई तळावरील विमानतळ 910 मीटरपर्यंत वाढवण्यात येत आहे. यामुळे, पाकिस्तानी हवाई दलाला ( Pakistan China India tensions ) येथे मोठ्या प्रमाणात लढाऊ विमाने सहजपणे तैनात करता येतील. यामध्ये C-130 वाहतूक विमाने आणि सर्व प्रकारच्या लढाऊ विमानांचा समावेश आहे. पाकिस्तानी हवाई दलाकडे एफ-16, जेएफ-17 आणि जे-10सी लढाऊ विमाने आहेत.

 

 

पाकिस्तानच्या स्वात खोऱ्याला 'पाकिस्तानचे स्वित्झर्लंड' असे म्हणतात. जगभरातून दरवर्षी हजारो पर्यटक येथे येतात. येथे बांधलेले विमानतळ धोरणात्मक दृष्टिकोनातून खूप महत्त्वाचे आहे. हे विमानतळ पहिल्यांदा 1978 मध्ये बांधण्यात आले. नंतर तालिबानच्या हल्ल्यांमुळे ते बंद करण्यात आले. 2014 मध्ये, सरकारने देशातील पर्यटनाला चालना देण्यासाठी या विमानतळाचा व्यावसायिक वापर पुन्हा सुरू केला. एकदा काश्मीरच्या दुसऱ्या बाजूला असलेले सैदू शरीफ हवाई तळ अपग्रेड झाले की, पाकिस्तानी हवाई दल नियंत्रण रेषेवर सहजपणे पोहोचू शकेल

 

 

बांगलादेशातील ( Pakistan China India tensions ) लालमोनिरहाट जिल्ह्यात चीन एक हवाई तळ तयार करत आहे. ही माहिती भारत सरकारला मिळाली आहे, त्यामुळे सतर्कतेची परिस्थिती निर्माण करण्यात आली आहे आणि परिस्थितीवर बारकाईने लक्ष ठेवले जात आहे. लालमोनिरहाट जिल्हा हा भारताच्या चिकन नेक नावाच्या क्षेत्राशी जोडलेला आहे आणि सामरिक दृष्टिकोनातून अतिशय संवेदनशील आहे. लालमोनिरहाट बंगालमधील कूचबिहार आणि जलपाईगुडीला लागून आहे. बंगालचे हे दोन जिल्हे ईशान्य भारतातील राज्यांना उर्वरित भारताशी जोडतात. अशा परिस्थितीत, बांगलादेशने चीनला त्याच्या शेजारीच एक एअरफील्ड बांधण्याची परवानगी देऊन भारताची चिंता वाढवली आहे. चिकन नेक या भागाच्या जवळ आहे आणि यामुळे भारताची कनेक्टिव्हिटी तसेच सुरक्षेच्या चिंता वाढल्या आहेत.

 

 

- महत्त्वाची गोष्ट अशी आहे की एकीकडे चिकन नेक क्षेत्र ईशान्येकडील प्रदेशाला उर्वरित भारताशी जोडते आणि दुसरीकडे ते नेपाळ, बांगलादेश, भूतान आणि चीन ( Pakistan China India tensions ) सारख्या देशांच्या सीमेला देखील लागून आहे. हा बंगालमध्ये स्थित एक अरुंद कॉरिडॉर आहे, जो ईशान्येला जोडतो. भारतीय सैन्याची येथे अनेकदा मजबूत उपस्थिती राहिली आहे.

 

- आता चीनच्या हवाई दलाचा भारताच्या पूर्वेकडील भागात कोणताही तळ नाही, परंतु आता बांगलादेशमध्ये हवाई तळ बांधणे हा चिंतेचा विषय असेल. याचा थेट परिणाम भारताच्या सुरक्षेवरही होईल. सिक्कीम आणि बंगालसाठी ( Pakistan China India tensions ) हा विशेष चिंतेचा विषय असेल, जे त्याच्या अगदी जवळ आहेत.

 

- दरम्यान, मोहम्मद युनूस यांच्या चीन भेटीनंतर आता पाकिस्तानचे परराष्ट्र मंत्री इशाक दार बांगलादेशला येणार असल्याचे कळले आहे. त्यांच्या आधी, परराष्ट्र सचिव 17 एप्रिलपासून भारताच्या दौऱ्यावर असतील. 2012 नंतर पाकिस्तानचा मंत्रीस्तरीय व्यक्ती ढाक्याला भेट देण्याची ही पहिलीच वेळ असेल.